Δωρεές και συνεισφορές

Με βάση την αντληθείσα από την πρακτική εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 (ο «κανονισμός») εμπειρία των τελευταίων ετών, η Αρχή για τα Ευρωπαϊκά Πολιτικά Κόμματα και τα Ευρωπαϊκά Πολιτικά Ιδρύματα («η Αρχή») επιθυμεί να προσφέρει στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και στα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα μία δέσμη μη εξαντλητικών κατευθυντήριων γραμμών. Οι παρεχόμενες από την Αρχή κατευθυντήριες γραμμές δεν θίγουν τον άμεσα δεσμευτικό χαρακτήρα του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014. Επιπλέον, οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα εξακολουθήσουν να υπόκεινται σε προσαρμογές καθώς αποκτάται συνεχώς νέα εμπειρία και/ή μεταβάλλεται το νομοθετικό πλαίσιο.

Μορφές δωρεών και συνεισφορών

· Συνεισφορές από τρίτες χώρες: Το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκρίνισε ότι τα κόμματα που έχουν την έδρα τους εκτός της ΕΕ δεν μπορούν να θεωρηθούν πολιτικά κόμματα κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 διότι δεν απαρτίζονται από πολίτες της Ένωσης (απόφαση της 25ης Νοεμβρίου 2020, στην υπόθεση T-107/19, ACRE κατά Κοινοβουλίου) και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να καταβάλλουν συνεισφορές. Το άρθρο 20 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 απαγορεύει δωρεές προερχόμενες από δημόσια αρχή, από οντότητες ιδιωτικού δικαίου που εδρεύουν σε τρίτη χώρα ή από άτομα προερχόμενα από τρίτη χώρα.

· Συνεπώς, συνεισφορές ληφθείσες από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα πρέπει να επιστραφούν αμελλητί σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014, ειδάλλως η Αρχή θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής της προβλεπόμενης στο άρθρο 27 παράγραφος 2 στοιχείο β) σημείο i) του κανονισμού κύρωσης.

· Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014, ο ορισμός της «δωρεάς» περιλαμβάνει όχι μόνο τις άμεσες πληρωμές σε μετρητά αλλά και τις έμμεσες πληρωμές, δηλαδή «κάθε άλλη συναλλαγή που συνιστά οικονομικό πλεονέκτημα για το οικείο ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα, με εξαίρεση τις συνεισφορές των μελών». Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει συναλλαγές μεταξύ τρίτων μερών που απαλλάσσουν ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα ή ένα ευρωπαϊκό πολιτικό ίδρυμα από εισφορές που διαφορετικά αυτά θα έπρεπε να είχαν καταβάλει.

Δωρεές — καταλογισμός

  • Δωρεές που ανακοινώνονται στην Αρχή σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 και λαμβάνονται από ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα κατά το έτος N+ 1, μπορούν να καταλογιστούν από αυτά, μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, στο έτος Ν.
  • Προκειμένου ο εν λόγω καταλογισμός στο έτος Ν να γίνει αποδεκτός από την Αρχή, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα πρέπει να προσκομίσουν έγγραφα που να αποδεικνύουν ότι η δέσμευση για την καταβολή της εν λόγω δωρεάς είχε ήδη αναληφθεί από τον δωρητή πριν από το έτος N+ 1 και ότι υπήρχε εκτελεστή συμφωνία ότι η δωρεά θα καταβαλλόταν το έτος Ν.
  • Τα έγγραφα αυτά πρέπει να αποστέλλονται στην Αρχή ήδη από το έτος Ν, ακόμη και αν δεν έχει ληφθεί ακόμη πληρωμή από τον δωρητή, λ.χ. συμφωνία δωρεάς ή οποιαδήποτε συμβατική συμφωνία, μονομερής δέσμευση, εντολή πληρωμής, σχετική κοινοποίηση, για παράδειγμα με επιστολή ή/και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τιμολόγιο κ.λπ.

Μεμονωμένες δωρεές

  • Σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα αναφέρουν αμέσως στην Αρχή «μεμονωμένες δωρεές» που υπερβαίνουν τα 12 000 EUR.

  • Η Αρχή αξιολογεί κατά περίπτωση εάν πολλές πληρωμές από έναν δωρητή μπορούν επίσης να χαρακτηριστούν «μεμονωμένη δωρεά».

    • Αυτό μπορεί να συμβαίνει, ιδίως, όταν υπάρχει εκ των προτέρων συμφωνία με τον δωρητή για μία μόνο δωρεά, αλλά η πληρωμή πραγματοποιήθηκε σε περισσότερες δόσεις.

    • Σε περίπτωση χωριστών αυθόρμητων πληρωμών από τον ίδιο δωρητή, η Αρχή δεν θεωρεί συνήθως τις πληρωμές αυτές «μεμονωμένη δωρεά», για την οποία απαιτείται άμεση κοινοποίηση, όταν τα σωρευτικά ποσά υπερβαίνουν τα 12 000 EUR (με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων τακτικής υποβολής εκθέσεων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των ετήσιων λογαριασμών).

Πραγματικός δωρητής

  • Κατά την αξιολόγηση της νομιμότητας των δωρεών σύμφωνα με το άρθρο 20 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014, η Αρχή πρέπει να επαληθεύει και να προσδιορίζει την ακριβή ταυτότητα του δωρητή σε περίπτωση που περισσότερα του ενός πρόσωπα ή περισσότερες οντότητες συμμετέχουν στη χορήγηση της σχετικής δωρεάς.

  • Αυτό θα μπορούσε να συμβεί, για παράδειγμα, σε περίπτωση που μια νομική οντότητα ενός ομίλου εταιρειών βρίσκεται σε άμεση επαφή με ένα ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα/ένα ευρωπαϊκό πολιτικό ίδρυμα σχετικά με τη δωρεά, ενώ μια άλλη οντότητα του ίδιου ομίλου εταιρειών πραγματοποιεί τελικά τη σχετική πληρωμή.

  • Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αρχή θα βασίζεται στην έννοια του «πραγματικού δωρητή», δηλαδή θα αξιολογεί από πού, εντός του σχετικού ομίλου εταιρειών, προέρχεται πράγματι η πληρωμή. Στο πλαίσιο αυτό, η Αρχή θα λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, τους ακόλουθους παράγοντες:

    • Ποια οντότητα συμμετείχε άμεσα στη δημιουργία της νομικής βάσης για την πληρωμή (π.χ. διαπραγματευόμενη τη συμφωνία χορηγίας);

    • Είχε η οντότητα αυτή το δικαίωμα να ορίσει κατά την κρίση της το περιεχόμενο της συμφωνίας και τους όρους πληρωμής;

    • Ποιος ήταν ο ρόλος και η ευθύνη έτερων συμμετεχουσών οντοτήτων; Ενήργησε απλώς ως πάροχος υπηρεσιών πληρωμών ή είχε ρόλο ευθύνης στη σχετική συμφωνία;
  • Σε κάθε περίπτωση, κανένα από τα πρόσωπα ή τις οντότητες που συμμετέχουν σε μια διαδικασία δωρεάς (είτε ως έχων την πρωτοβουλία είτε ως πληρωτής) δεν μπορεί να τελεί σε κατάσταση που απαγορεύεται από το άρθρο 20 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014.

Προέλευση των δωρεών - "Γνωρίστε τον δωρητή σας"

  • Για να αποφευχθεί η ακούσια αποδοχή των πληρωμών, ιδίως από:

    • δημόσιες αρχές και οντότητες επί των οποίων μια τέτοια δημόσια αρχή μπορεί να ασκεί δεσπόζουσα επιρροή (απαγορεύεται από το άρθρο 20 παράγραφος 5 στοιχείο γ) του κανονισμού και υπόκειται σε κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης) ή

    • πηγές τρίτων χωρών (απαγορεύεται από το άρθρο 20 παράγραφος 5 στοιχείο δ) του κανονισμού και υπόκειται σε κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης)
  • Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα ενθαρρύνονται, πριν από την αποδοχή δωρεάς, να λαμβάνουν αξιόπιστες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον δωρητή τους, συμπεριλαμβανομένων ιδίως

    • της χώρας κατοικίας ή έδρας, και,

    • στην περίπτωση νομικών οντοτήτων, από ποιον ελέγχονται οι οντότητες αυτές (π.χ. μέσω εγγράφων σύστασης, καταστατικού κ.λπ.).
  • Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται στο αντίστοιχο υπόδειγμα υποβολής εκθέσεων της Αρχής και, σε περίπτωση δωρεών που υπερβαίνουν τα 12 000 EUR, στην άμεση γνωστοποίηση.

Τιμές με έκπτωση

  • Σύμφωνα με το άρθρο 2 σημεία 7 και 8 του κανονισμού, η παροχή αγαθών, υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένων δανείων) ή η εκτέλεση έργων σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας συνιστά μια δωρεά ή, εάν παρέχεται από μέλος αναγνωρισμένο από τον κανονισμό ως τέτοιο

    , μια συνεισφορά. Εάν και στον βαθμό που αυτό συμβαίνει, εφαρμόζονται οι κανόνες περί κοινοποίησης και ορίων σχετικά με τις δωρεές και τις εισφορές, όπως ορίζεται ιδίως στο άρθρο 20 του κανονισμού.

  • Ωστόσο, όλες οι εκπτώσεις δεν συνιστούν δωρεές ή συνεισφορές κατά την έννοια του κανονισμού: στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να αξιολογηθεί η έκταση και το εύρος της έκπτωσης. Ειδικότερα, προκειμένου να καθοριστεί κατά πόσον η παροχή αγαθών, υπηρεσιών και η εκτέλεση έργων σε μειωμένη τιμή θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως δωρεά ή συνεισφορά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη:

    • κατά πόσον η έκπτωση είναι συγκεκριμένα ή κυρίως προς όφελος του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος ή του ευρωπαϊκού πολιτικού ιδρύματος (κάτι που θα ήταν ενδεικτικό δωρεάς ή συνεισφοράς), ή αντιθέτως παρέχεται με τον ίδιο τρόπο σε μια ομάδα δυνητικών πελατών που ορίζονται εκ των προτέρων βάσει αντικειμενικών κριτηρίων (π.χ. έκπτωση που παρέχεται σε όλες τις «ΜΚΟ») και, σε κάθε περίπτωση:

    • κατά πόσον η έκπτωση αντιβαίνει στις γενικά αναγνωρισμένες αρχές της αγοράς (π.χ. το αγαθό ή η υπηρεσία παρέχεται σε τιμή κάτω του κόστους) (κάτι που θα ήταν ενδεικτικό δωρεάς ή συνεισφοράς).